Afhayeenka Wasaaradda Arrimaha Dibadda Itoobiya, Nebiyou Tedla, ayaa ku dhawaaqay in Itoobiya ay sii wadi doonto dadaalkeeda sharci iyo diblomaasiyadeed ee lagu xaqiijinayo helitaanka marin badeed, arrin muhiim ah oo qayb ka ah istiraatiijiyadda siyaasadda iyo dhaqaalaha dalka.
Sida laga soo xigtay wakaaladda wararka Itoobiya (ENA), Nebiyou ayaa uga mahadceliyay Turkiga fududaynta heshiiskii Ankara ee dhexmaray Itoobiya iyo Soomaaliya, kaas oo lagu xalliyay khilaaf siyaasadeed oo u dhexeeyay labada dal. Heshiiskaasi ayaa u muuqda mid abuuri kara wadashaqeyn cusub oo ku saleysan danaha labada dhinac.
Afhayeenka ayaa sheegay in Itoobiya ay si firfircoon uga qeyb qaadaneyso wada-hadallo farsamo oo looga gol leeyahay in lagu qeexo hababka ay Soomaaliya ugu oggolaan karto Itoobiya marin badeed. Wuxuu tilmaamay in wadaxaajoodyadaasi ay yihiin kuwa muhiim ah, iyada oo labada dhinac ay gaareen “horumar la taaban karo” oo ku saabsan xalinta muranka ka dhashay heshiiskii Itoobiya la gashay maamulka Somaliland.
Heshiiska Muranka Dhaliyey ee Somaliland
Heshiiska muranka dhaliyey, sida uu sheegayo Nebiyou, ayaa Somaliland ku ogolaatay inay Itoobiya ka kireyso 20-kilometer (12-mile) oo dhul xeebeed ah si ay uga sameysato saldhig ciidan badeed iyo dekad. Tallaabadan ayaa ujeedkeedu yahay in Itoobiya, oo ah dalka ugu dadka badan adduunka ee aan bad lahayn (in ka badan 120 milyan oo qof), ay hesho marin muhiim ah oo ay ku xoojiso dhaqaalaheeda iyo iskaashigeeda gobolka.
Taas beddelkeeda, Itoobiya ayaa aqoonsan lahayd madax-bannaanida Somaliland, arrin si weyn uga soo horjeedda mowqifka rasmiga ah ee Soomaaliya oo u aragta Somaliland qayb ka mid ah dalkeeda.
Turkiga oo Doorka Dhexdhexaadinta Qaadanaya
Turkiga ayaa lagu ammaanay inuu door muhiim ah ka qaatay fududeynta wadahadallada, iyadoo Ankara ay sii xoojinayso doorka ay ku leedahay siyaasadaha gobolka Geeska Afrika. Heshiiska Ankara ayaa tilmaamaya sida muhiimka ah ee Turkiga u yahay dhexdhexaadiye firfircoon oo isku dayaya in xal loo helo murannada gobolka.
Maxaa Xiga?
Dadaallada Itoobiya ee marin badeed ayaa ku sii xoojinaya isqabqabsiga gobolka, gaar ahaan xiriirka ka dhexeeya Soomaaliya iyo Itoobiya, iyadoo sidoo kale la filayo inay sii kordhiyaan xiisadaha siyaasadeed ee ku saabsan aqoonsiga Somaliland.
Waxaa la sugayaa jawaabaha ka iman kara Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo saameynta ay tallaabooyinkan ku yeelan karaan mustaqbalka iskaashiga gobolka iyo xasilloonida Geeska Afrika.
